In de petrochemische wereld worden vlampunten van vloeistoffen vaak gemeten volgens in de die industrie bekende normen zoals de Pensky-Martens- en Abel-methode. Inspectielabs houden zich daar natuurlijk strak aan. Maar als de brandstofleveranciers zelf willen bepalen bij welke temperatuur de damp boven een vloeistof ontsteekt, kiezen ze vaak voor een eenvoudigere, nauwkeurigere en bovenal veiligere methode. Zij gebruiken de meetsystemen van Grabner zodat ze sneller een antwoord hebben, en minder risico’s lopen op incidenten.
In andere sectoren gaan bedrijven veel eerder voor de MiniFlash FP Vision-vlampuntmeters van Grabner. In de Benelux is de geur- en smaakstoffenindustrie bijvoorbeeld een grote markt voor de van oorsprong Oostenrijkse meetoplossingen. Andere markten waar kennis van vlampunten een grote rol speelt, zijn bijvoorbeeld de coating- en verfindustrie en de farmaceutische industrie.
Vlampunt cruciale safetyparameter
Wat is precies het vlampunt? Het is de laagste temperatuur waarbij een vloeistof zo veel uitdampt dat er een ontvlambare mix van lucht en damp boven het oppervlak ontstaat. Op dat punt kan de damp boven die vloeistof dus worden ontstoken met een vonk. Gecorrigeerd naar atmosferische druk is die temperatuur het vlampunt van een vloeistof.
Waarom is het vlampunt interessant? Stelt u zich de volgende situatie eens voor. Een tankwagen staat in de brandende zon geparkeerd met een volle lading diesel. De temperatuur kan in zo’n tank makkelijk oplopen tot boven de vijftig graden. Het vlampunt van diesel ligt – afhankelijk van de precieze samenstelling – tussen de 52 en 96 graden. Het kleinste vonkje kan die tankwagen dus laten exploderen.
Voor wegtransport geldt dat alle vloeistoffen met een vlampunt boven de zestig graden normaal mogen worden vervoerd. Ligt het vlampunt onder die grens, dan komen er allerlei richtlijnen om de hoek kijken. In de scheepsvaart en de luchtvaart gelden vergelijkbare regels. Maar ook bij de opslag van vloeistoffen bijvoorbeeld op een boorplatform, op een raffinaderij of in een verffabriek is het vanuit veiligheidsperspectief cruciaal om het vlampunt te weten.
‘Je kunt een vlampuntmeter ook gebruiken om te bepalen hoeveel restanten van een oplosmiddel nog in de vloeistof zitten’, zegt Randy Israel, productspecialist bij Benelux Scientific dat de systemen van Grabner in de Lage Landen verdeelt. ‘Stel dat je basisingrediënt een vlampunt heeft van 100 graden, dan kun je aan de hand van het gemeten vlampunt bepalen hoeveel isopropanol er bijvoorbeeld nog doorheen zit.’
MiniFlash FP Vision
De MiniFlash FP Vision van Grabner meet het vlampunt aan de hand van een klein sample; 1 à 2 milliliter is voldoende. Dat komt in een kleine monstercup die tegen een ovenplaat wordt gedrukt waarvan de temperatuur wordt geregeld door een peltierelement. Op die manier kan het apparaat de vloeistof zowel verwarmen als koelen. Sommige vloeistoffen, zoals benzine, hebben namelijk een vlampunt beneden het vriespunt. De MiniFlash heeft een bereik van -25 tot 400 graden Celsius.
De monstercup zit in een afgesloten ruimte. Een sensor meet de temperatuur van de vloeistof en twee elektrodes geven om de graad een vonkje af. Als het vlampunt is bereikt, ontsteekt het gas en ontstaat er een drukgolf die via een capillair naar een druksensor gaat waar de ontsteking kan worden gedetecteerd.
Minder kans op ongelukken
‘De methode van Grabner is de veiligste manier om het vlampunt te bepalen’, stelt Israel. Bij veel andere methoden wordt er gewerkt met zeventig tot honderd milliliter aan vloeistof. Omdat het vaak ook nog een open systeem is, is de kans op een incident veel groter.
Stelt u zich eens voor wat er gebeurt als een gebruiker denkt dat hij met een dieselmonster werkt maar het een benzinemonster blijkt te zijn. Hij zal het systeem instellen om bij vijftig graden te beginnen – een normale starttemperatuur voor een vlampuntmeting aan diesel – maar gelijk het monster in brand zetten. In de Grabner-setup heeft zo’n vergissing geen enkel schadelijk effect. Het apparaat geeft alleen een seintje dat het vlampunt is bereikt. ‘Het systeem geeft verder geen krimp’, aldus Israel.
Altijd verbonden
Net als de MiniVap VP Vision- en de MiniScan IR Vision-oplossingen draait de MiniFlash FP Vision op het Vision-softwareplatform van Grabner. Hierin is onder meer voorzien in een internetaansluiting zodat de meetresultaten vanachter elke pc of elk mobiel device kunnen worden ingezien.